Annelore Crollet over 'Wil': ‘De tijdsgeest kan veranderen, maar mensen zelf doen dat niet.’
Een van de meest spraakmakende films van 2023 was zonder twijfel Wil, het oorlogsdrama van regisseur Tim Mielants, gebaseerd op het gelijknamige boek van Jeroen Olyslaegers. In het Antwerpen van de Tweede Wereldoorlog volgen we drie jonge mensen op een verraderlijk pad door het brutale landschap van collaboratie en verzet. Toch mogen we de film niet alleen als een historisch portret bekijken, zegt actrice Annelore Crollet, die zich voortreffelijk in de rol van verzetstrijdster Yvette vleide.
Door Tim Van Steendam - 15/01/2025
‘Het is zo gemakkelijk om anderen met woorden te ontmenselijken’
Had je voordien al affiniteit met de Tweede Wereldoorlog of het verzet?
Ik heb vooral een voorliefde voor hartstochtelijke rollen die ons confronteren met de grote vraagstukken van het leven. In een oorlogsverhaal acteer je op het scherpst van de snee. Het zijn rollen waar je veel van jezelf in kwijt kan. Er gaat niet alleen onderzoek naar de tijdsperiode aan vooraf, maar ook zelfonderzoek. Ik heb mezelf genoeg de vraag gesteld: zou ik durven wat Yvette deed? Zou ik mezelf in gevaar kunnen brengen om mijn idealen te verdedigen?
Wat is het antwoord?
(lacht) Ik durf daar eigenlijk niets over te zeggen, want je kan dat pas weten wanneer je echt in die situatie zit.
Je ging behoorlijk ver in de voorbereiding van je rol, tot zelfs het interviewen van hoogbejaarde vrouwen die de oorlog hebben gemaakt.
Ik wilde me voor de rol van Yvette eerder spiegelen aan echte vrouwen die tijdens de
Tweede Wereldoorlog geleefd hebben, dan aan personages die al gecreëerd zijn door andere acteurs en regisseurs in bestaande oorlogsfilms. Hoe leefden die meisjes echt? Wat was het verschil met hun broers? Hoe lang gingen ze naar school? Wat waren de sociale- of etiquetteregels? Mocht een vrouw met haar ellebogen op tafel zitten? Wat was het verschil tussen de stad en het platteland? Ik kwam er vooral nog eens achter dat vrouwen in die tijd een andere relatie tot vrijheid hadden dan mannen. Dat was wel belangrijk voor mij om een vrijgevochten Yvette vorm te geven.
Word steunend lid van vzw Helden van het verzet
Door vzw Helden van het verzet te steunen houdt u de herinnering aan onze verzetshelden levend. Na de Tweede Wereldoorlog zijn deze mensen in de plooien van de geschiedenis verdwenen. Dankzij u kunnen we hen alsnog de gepaste eer bewijzen.
Je noemde acteren ooit ‘een onderzoek naar mens zijn’. Wat leerde dat onderzoek jou over de verzetsmens?
Daden worden altijd gevoed door een persoonlijke drijfveer. Althans, die gedachte helpt mij om een rol te spelen. Wat was er gebeurd in het leven van Yvette dat ze zulke acties ondernam? Waarom was haar drang om weerstand te bieden groter dan haar angst om te sterven? Heeft ze een trauma meegemaakt? Heeft ze iets gezien wat haar tot die beslissing dreef? Al die antwoorden komen niet aan bod in de film, maar mij hielp het wel om haar personage gestalte te geven.
Tijdens de voorbereiding van de film brak de oorlog in Oekraïne uit. Op het nieuws zag ik een interview met een Oekraïense verpleegster die eerst naar Polen gevlucht was, maar even later aan de grens stond aan te schuiven om terug te keren. Ze sprak over een schreeuwend verlangen, zelfs al bracht het haar in levensgevaar. Ik heb dat interview opgenomen en telkens opnieuw afgespeeld. Zij kon Yvette zijn! Op dat moment besefte ik ook dat Wil geen historisch document is, maar een heel actuele film. De tijdsgeest kan veranderen, maar mensen zelf doen dat niet.
Toen de film in de zalen kwam, werd ik aangesproken door een vrouw wiens moeder gestorven was. Ook zij was een verzetsstrijdster. De film speelde in het cultureel centrum van haar dorp, toevallig op haar sterfdatum. Ze vertelde in tranen hoe symbolisch het was om die film op dat moment te kunnen zien. Yvette kon haar moeder geweest zijn, zei ze. Het voelde als een eerbetoon. Toen begreep ik ook hoe dicht het thema op de huid van veel mensen zit.
"Waarom was haar drang om weerstand te bieden groter dan haar angst om te sterven?"
De beklemmende scène in Cinema Rex aan De Keyserlei blijft bij. Eerst wordt het publiek met holle slogans opgehitst, nadien trekt die dolle bende naar de synagoge in de Oostenstraat waar men alles kort en klein sloeg. Het toont aan hoe makkelijk en hoe snel mensen kunnen opgezweept worden. Vond je dat beangstigend?
Ja. Mensen zoeken een zondebok en projecteren hun persoonlijke frustraties daarop. De film toont fragmenten uit Der Ewige Jude, de propagandafilm van de nazi’s waarin men Joden vergelijkt met ratten en ander ongedierte. Het is zo gemakkelijk om anderen met woorden te ontmenselijken. We moeten daar echt voor opletten. Dat is in mijn opvoeding ook altijd zo gezegd. Mijn moeder verwees naar The Third Wave, een project op een Amerikaanse middelbare school waar een geschiedenisleraar een fictieve beweging opzette om zijn leerlingen te tonen hoe makkelijk het was om, naar analogie met het nazisme, mensen tegen elkaar op te zetten en in ongelijkwaardige groepen te verdelen. De waarschuwing om blind mee te lopen met de meerderheid heb ik als kind altijd meegekregen.
Je kwam op 8 mei 2024 tijdens de jaarlijkse Voorleesmarathon namen lezen van gestorven verzetshelden in het Fort Van Breendonk. Hoe was dat?
Ik vond het een hele eer dat ik daarvoor gevraagd was. Het thema raakt me echt diep. Ik had het Fort al bezocht in de voorbereiding van Wil. De kilte in die enge kamers, de martelkamer,… Gewoon het daar aanwezig zijn, benam me al de adem. Om dan die namen te lezen van mensen die het hebben meegemaakt, dat heeft me echt omvergeblazen.
Zulke projecten zijn broodnodig in de wereld van vandaag. Ze zeggen altijd dat we moeten leren uit het verleden, maar keer op keer blijken we daarin te mislukken. Daarom alleen al is het zo belangrijk om de verhalen uit het verzet te blijven vertellen.
Meer interessante artikels
